bewaarexemplaar, nieuwe nodig? bel ons of kom langs!
Mees Toxopeus Mensenredder van de Waddenzee
Menukaart
Van borrelhap tot burger
1e jaargang, 2012
Lytje Tox
Kinderpagina vol actie en leuke weetjes!
SCHIERMONNIKOOG - Begin april 2012 heropende de Tox Bar haar deuren. Eigenaren Remmelt Mulder en Christiaan Wiersema hebben een flinke bezem door de zaak gehaald en zijn teruggekomen met een volledig nieuw concept, met daarbij de vertrouwdheid van weleer. De Tox Bar ‘eten, drinken, dansen’ is een feit. Aan de Tox Bar nieuwe stijl gaat een rijke geschiedenis vooraf. Een geschiedenis die begint met de gemeentelijke goedkeuring van de bouwaanvraag van de heer Douwe van Eizenga in 1929.
Welkom bij de Tox Bar; the place to be voor elk moment van de dag. Een heerlijke maaltijd, een lekkere borrel of volledig uit je dak in de enige echte discotheek van Schiermonnikoog. Welkom in de huiskamer van Schiermonnikoog: eten, drinken, dansen!
In de jaren twintig van de vorige eeuw vinden er grote veranderingen op het eiland plaats. In 1927 wordt de Oude Steiger aangelegd (sinds 1962 in gebruik als Jachthaven) en er komen een eilander melkfabriek en elektriciteitscentrale. Ook openen hotel Sint Egbert en gezondheidskoloniehuis Elim hun deuren. Douwe van Eizenga (1873-1963), oorspronkelijk afkomstig uit NoordoostFriesland en sinds 1912 eigenaar van de bakkerij van Foppe Bakker op Middenstreek 42, ziet wel brood in de zich ontwikkelende eilander economie. In 1928 verwerft hij het stuk grond op Reeweg 7, waar op dat moment nog de mesthoop van Folkerts Schún ligt. Een jaar later krijgt hij een bouwvergunning.
mend water. De pensioneigenaar onderhoudt een eigen taxidienst naar en van de postboot, die aan het einde van de Reeweg over de dijk aanmeert.
Van Eizenga verkoopt zijn bakkerij en opent in 1931 Pension Van Eizenga. Voor die tijd is het een modern gebouw, met een- en tweepersoonskamers voor 26 pensiongasten voorzien van stro-
Hoewel het pension een flitsende start maakt, zit het Van Eizenga niet mee. In 1929 stort de wereldeconomie in, drie jaar later vertrekt oudste dochter Ietje naar de wal - terwijl zij tot dat moment meewerkt
Reeweg Boeren legden vroeger met hun paard en wagens over de Reeweg het wad op om hun passagiers bij de postschepen te brengen. Op de foto zien we zo’n volgeladen wagen op weg naar het dorp. In 1927 eindigde dit door de aanleg van een veerdam die tot 25 mei 1962 gebruikt werd als aanlegsteiger. Sindsdien ligt hier de jachthaven. Twee jaar later kreeg de Reeweg zijn huidige naam, daarvoor heette deze weg de Westerreeweg. Vanaf de blauwe palen, die halverwege de Reeweg staan,
is tot aan de Zeedijk de oorspronkelijke bestrating van de Westerreeweg te zien. In 1916 werden de Westerreeweg, Middenstreek en Nieuwestreek bestraat. De gemeente Schiermonnikoog betaalde dit door de verkoop van Russische waardepapieren, vlak voordat zij aan het begin van de Eerste Wereldoorlog waardeloos werden. (Uit: E. Bakker. Van Streek en van de straat; Straatnamenboek van Schiermonnikoog. Verkrijgbaar bij Boekhandel Kolstein, www.schiermonnikoogshop.nl)
in het bedrijf en de opvolgster had moeten worden - en in 1933 overlijdt schoonzoon Piet Teenstra. De genadeslag volgt als de eilander Zeevaartschool in 1934 haar deuren sluit, waardoor de constante kamerverhuur aan leerlingen wegvalt. Eizenga redt het niet met alleen de inkomsten van het pension en investeert in zijn oude bakkerij, om hem direct na de Tweede Wereldoorlog weer te verkopen. In deze naoorlogse periode huurt dokter Noordhof een gedeelte van het pension als woonruimte. Hij gebruikt de houten barak aan de achterzijde van het pand als praktijkruimte. Drie jaar na de oorlog verkoopt Eizenga ook zijn pension. Nieuwe eigenaar wordt Rengert de Vries.
De Tweede Wereldoorlog gaat ook niet aan pension Van Eizenga voorbij. In september 1942 ‘huren’ de Duitsers het pand en plaatsen de beeltenis van een Duitse adelaar bij de entree. De bezetter gebruikt het pand als Wehrmachtsheim; een ontspanningsruimte voor hun militairen.
Voormalig Rotterdammer en politieman Rengert de Vries besluit samen met zijn vrouw en kinderen het roer om te gooien en verhuist naar Schiermonnikoog. Het echtpaar koopt het pand aan de Reeweg 7, dat zij Pension De Vries gaan noemen. Na het verkrijgen van een volledige drankvergunning dopen zij het pand tot Hotel De Vries. De nieuwe eigenaar blijkt een handig man en past het gebouw eigenhandig aan. Het voorste deel van de grote zaal verbouwt hij tot eetzaal. Van de houten barak in het achterste gedeelte maakt hij een dancing: de Cats Taverne. De voortuin van het hotel tovert hij om tot terras. De Vries is populair bij de eilanders, met name bij de jeugd. Massaal komen zij spelen op het Russische biljart en dansen op de muziek van pianist Hans Schouten, die ieder seizoen naar het eiland komt. opvangplaats voor gerepatrieerden uit Indonesië. Maar echtpaar De Vries ervaart hoe moeilijk het is om met een hotel de
De gedreven hoteleigenaar zet een treintje in om de zomerse toeristen naar de bunker te brengen. Met een extra rondje over de kwelder op de terugweg gokt De Vries op nog een consumptie bij aankomst in het dorp.
soepboer rijwielverhuur schiermonnikoog
De Vries raakt actief in het dorpsleven. Buiten het seizoen verdient hij wat bij als timmerman bij aannemer Van Dijk en als konijngraver voor het jachtgezelschap. Daarnaast geeft hij ’s avonds gymnastiekles in het gymlokaal van de openbare lagere school.
keuze uit 4000 fietsen. gespecialiseerd in verhuur voor groepen. Groepen krijgen reductie en gratis vervoer van de bagage.
In 1965 is het genoeg geweest en verkoopt De Vries het hotel aan de vennootschap Bazuin.
Voor reservering en bezorging bij vakantieverblijf kunt u bellen of mailen. U vindt ons bij de eerste bushalte in het dorp, 50 meter achter het vvv-kantoor.
soepboer rijwielverhuur schiermonnikoog Van april tot oktober kunt u ook fietsen huren op de steiger bij de aankomst van de veerboot. Gratis kaart met fietsroute. keuze 4000 fietsen. Alle dagen open vanuit 8.00 - 18.00 uur. gespecialiseerd 9166 in verhuur voor groepen. Paaslandweg1, PV Schiermonnikoog, tel 0519Groepen krijgen reductie en gratis vervoer van defax 0519531636, 06-2294 7141 b.g.g. 0519-531525, bagage. 531913, e-mail
[email protected], www.fietsverhuursoepboer.nl Voor reservering en bezorging bij vakantieverblijf kunt u bellen of mailen. U vindt ons bij de eerste bushalte in het dorp, 50 meter achter het vvv-kantoor. Van april tot oktober kunt u ook fietsen huren op de steiger bij de aankomst van de veerboot. Gratis kaart met fietsroute. Alle dagen open van 8.00 - 18.00 uur. Paaslandweg1, 9166 PV Schiermonnikoog, tel 0519531636, 06-2294 7141 b.g.g. 0519-531525, fax 0519-
kost te verdienen, met een hoogseizoen dat slechts zes weken duurt. Bovendien zijn Hotel Van der Werff en de andere hotels geduchte concurrenten. Om deze reden gaat De Vries ’s zomers een terras op de bunker (nu de Wassermann) exploiteren.
2
Hotel De Vries
2
Retourtje bunker In het begin van de jaren vijftig fungeert het hotel enige winterseizoenen als
Het gehele jaar geopend - Prima keuken Gemoedelijke sfeer, modern ingericht Op het hoogste punt van het eiland het enige Café-Terras ‘Paviljoen de Vries’ met pracht panorama - Oud Hollandse ‘Cats Taverne’ Voor 15 Juli en na 15 September op verzoek gymnastiek lichaamsoefeningen aan strand of in de zaal - Massage. (Uit een folder van 1957)
Met de intrek van eilander Jan Berend Bazuin in het hotel verandert de naam in Hotel Bazuin. In de loop van de jaren verschuift de functie van het bedrijf steeds meer van hotel naar café/dancing. Bazuin (onder eilanders JB genaamd) zoekt een nieuwe naam voor het café en vraagt aan de overbuurman, mensenredder en schipper Mees Toxopeus, of hij het goed vindt dat de bar naar hem wordt vernoemd. Na enig nadenken gaat Toxopeus akkoord en biedt JB spontaan een ingelijste foto van zichzelf aan om in de bar te hangen. Het is 1967 en De Tox Bar is geboren, tot groot enthousiasme van veel eilanders.
De nieuwe eigenaar vertimmert het nodige aan het pand. Hij laat de rode bakstenen van de gevels wit schilderen, verhuist de bestaande bar naar de andere zijde van de zaal en richt het achterste gedeelte van de zaal in als dancing met een hoefijzervormige bar. In 1969 bouwt JB een eetzaal aan de Paaslandweg, op de plaats waar tot dan een door de Duitsers gebouwde houten schuur staat. De nieuwe eetzaal verandert al snel van functie, omdat de dancing schreeuwt om een uitbreiding. De eilander verenigingen vinden bij JB een plek om gratis te vergaderen en zelfs
het eerste kopje koffie is van het huis. In die periode is de sluitingstijd voor cafés 23:00 uur, maar voor de vergaderingen krijgt de Tox Bar ontheffing tot 01:00 uur. Al twijfelt burgemeester Oosterhuis er wel eens aan of er daadwerkelijk tot dat tijdstip vergaderd wordt. In 1976 logeren de laatste gasten in het hotelgedeelte en legt JB zich volledig toe op het café. Jan en Patricia de Ruiter werken inmiddels al jaren voor hem en trekken als huurders in de Tox Bar.
De tien jaren van Jan en Patricia de Ruiter breken aan, totdat ze het aan Jan Lesschen overdragen. Tijdens een groots feest krijgt het echtpaar De Ruiter op 1 februari 1979, om 0:00 uur, de sleutels overhandigd. De nieuwe ‘eigenaren’ nemen de inboedel over en veranderen het interieur vrijwel niet. Wel moderniseren ze binnen een aantal jaar het bedrijf: aan de oostzijde van het pand laten ze een stuk aanbouwen voor de installatie van zes biertanks van elk duizend liter. De Tox Bar is in 1982 het eerste café op de Waddeneilanden dat de bierfusten vervangt door tanks. Reden voor wederom een groot feest, met als speciale gast niemand minder dan Jan’s favoriete popgroep: BZN. In de vroege avond treedt de band op voor de eilander jeugd, om vervolgens een menigte volwassenen naar zich toe te trekken.
Onder leiding van Jan en Patricia wordt de Tox Bar een ontmoetingsplaats voor veel eilanders; voor velen meer een sociëteit dan een kroeg. In de wintermaanden komt de jeugd bijeen tijdens het theeuurtje, de ouderen krijgen hun eigen borreluurtje en de eilanders kunnen bij de Tox Bar zelfs terecht voor een boerenkoolstamppot. De biljarters weten wederom hun weg naar hun kroeg te vinden en ook worden de nodige klaverjasboompjes gemaakt in het café. Cor van Dijk verschijnt op het toneel als vaste dj tijdens de discotheekavonden.
Met JB nog steeds als pandeigenaar runt Jan Lesschen maar liefst 22 jaar de Tox Bar. Lesschen zet het beleid van zijn voorgangers voort, met grootse feesten en gezellige eilanderavonden. De discotheek bloeit met dj’s als Hans Huizing, Gerard Huisman en Jappie Poortinga en gebeurtenissen als Klozum, Oud en Nieuw en Pinksteren en ook belangrijke voetbalwedstrijden van Oranje worden uitbundig gevierd. Vooral de schuimparty’s in de Tox Bar oogsten veel succes. Maar niet alles zit mee. Naast de zelfgekozen vernieuwingen in keuken en toiletten bemoeit ook de overheid zich steeds meer met het beleid. Al snel moet Lesschen geluidsisolerende maatregelen nemen en verscherpen de eisen rondom brandveiligheid flink na de Oudejaarsramp in Volendam. Ook krijgt Lesschen te kampen met nieuwe maatregelen rondom gokkasten en roken. Maar desalniettemin weten eilander én toerist ‘hun’ Tox in groten getale te vinden.
Tijd voor een frisse wind; tijd voor Remmelt en Christiaan. Op 1 april 2011 kopen de twee jonge ondernemers het gebouw van Jan Berend Bazuin. Voor het eerste seizoen volstaat een likje verf, maar in de eerste maanden van 2012 sluit de Tox Bar om het een volledig nieuw interieur te geven. In april 2012 opent de vernieuwde Tox Bar onder grote belangstelling haar deuren en laat zien dat de grondige verbouwing van de Tox Bar meer dan alleen een dancing en café heeft gemaakt.
De Tox Bar is the place to be voor elk moment van de dag. Een heerlijke maaltijd, een lekkere borrel of volledig uit je dak in
de enige echte discotheek van Schiermonnikoog. Wees welkom in de huiskamer van Schiermonnikoog: eten, drinken, dansen!
Bittergarnituur
warm
Warme nacho’s met paprika, ui, kaas, chilisaus en crème fraîche Chicken wings
lunchgerechten € 6,50 € 6,00
Portie bitterballen/kaastengels/frikandelletjes/vlammetjes € 6,00 Tosti
€ 3,00
koud z.o.z.
Sandwiches Dikke plakken oerbrood met ham, kaas, tomatentapenade en salade Dikke plakken oerbrood met gerookte zalm, rivierkreeftjes, saffraanmayonaise en salade
Italiaans broodje van over de dijk
€ 4,00
150 jaar badplaats proeverij Brood met kruidenboter, tomatentapenade en portie olijven € 7,00 Kaasplankje: 4 verschillende kaassoorten, noten, brood en boter
€ 8,50
Nootjes
€ 2,50
Portie olijven
€ 3,00
Portie jonge kaas
€ 4,00
Portie oude kaas
€ 5,00
Portie droge worst
€ 4,00
Verse aardbeien
met bosvruchtenyoghurtijs en slagroom
In eilander rumlikeur gemarineerde peer Eilander suikerbroodijs Huisgemaakte brownie Kaasplankje:
met zwarte bessensorbetijs
met een stroop van beerenburg
Italiaanse bol met huisgemaakte makreelsalade met ui en
Italiaanse bol omelet
Supergrote tosti met oude kaas, rauwe ham, rode ui, tomaat, mangochutney en huisgemaakte saus
Duo kroket
€ 6,00
met karamel en vanille-ijs
€ 5,50
4 verschillende kaassoorten, noten, brood en boter
€ 8,50
Gebak Appeltaart met slagroom
€ 3,00 € 3,50
met slagroom
€ 4,00 € 4,50
Smoothies Summer dream Purple rain
Aardbei-banaan-jus d’orange-smoothie
Bosvruchten-yoghurt-smoothie
Last van een allergie of intolerantie? Meld het de bediening en vraag naar de mogelijkheden. 0519 - 53 13 73 - www.toxbar.nl - Schiermonnikoog
€ 7,50 € 7,00
2 kroketten op oerbrood met mosterd
€ 6,50 € 5,50
€ 6,00 € 6,00
In de variatie ham, spek of zalm
Toxti
€ 4,50
met slagroom
€ 6,00
kappertjes
Huisgemaakte brownie
desserts Trio van sorbetijs
Italiaanse bol met mozzarella,
€ 6,00 € 8,00
Anjummer ham, tomaat en basilicumpesto
Broodje makreel
Broodje kruidenboter
eten
0519 - 53 13 73 - www.toxbar.nl - Schiermonnikoog
€ 5,00 € 5,00
starters
Pasta's
Broodje kruidenboter
€ 4,00
Brood met kruidenboter, tomatentapenade en portie olijven
€ 7,00
Carpaccio
€ 8,00
Huisgerookte carpaccio met rucola, Parmezaanse kaas, pijnboompitten & truffelcrème
Pasta di Mamma
€ 11,00
Pasta di Pappa
€ 11,00
Vegetarische tagliatelle met verschillende groenten, champignons, pijnboompitten en pesto Tagliatelle met gehakt, tomatensaus, verschillende groenten en Parmezaanse kaas
Maaltijdsalades
150 jaar badplaats proeverij Soepen
€ 4,50 € 4,50
Oma’s soep (stevige huisgemaakte groentesoep met of zonder ballen) Soep van de week (vraag de bediening)
Zalmtaartje Geitenkaas
Taartje van gerookte zalm en rivierkreeftjes met een saffraanmayonaise
€ 9,50 € 8,50
Lauwwarme geitenkaas met noten, honing en salade
Alle maaltijdsalades worden geserveerd met brood en boter.
Rundvlees Salade met gemarineerd rundvlees, champignon, lente-ui en cashewnoten met een stroop van aceto balsamico
Gamba Salade met gebakken garnalen, paprika, ui, kappertjes en witte druiven Salade met rode biet, dragon, lauwwarme geitenkaas, honing en noten met een sinaasappel–balsamico dressing
Klassieke burger van de “Lauwersmeerse hooglander” op een Italiaanse bol
Heilbot Zalm
1 burger Burger XXL 2 burgers
€ 17,00
Gebakken heilbotfilet met een warme salsa van tomaat
€ 15,00
Gebakken zalm met honingmosterdsaus met dragon
Vis van de week Sate Marijke
€ 10,00
Vraag de bediening!
‘Gouwe ouwe’ varkenssaté van de Akbar met satésaus en seroendeng
Rundermedaillons Rundermedaillons van Black Angus met kruidenboter en gebakken paddenstoelen
€ 12,00 € 19,00
200 gram 300 gram
€ 12,00 € 16,00 € 21,00
Kinderpasta
Tagliatelle met gehakt, tomatensaus, verschillende groenten en kaas
Frietjes met kroket, mini-frikandel of kipnuggets met mayo & appelmoes! €
Poffertjes
met poedersuiker, slagroom en smarties
Festini peer waterijsje
150 jaar badplaats proeverij
Hartige taart met geitenkaas, tomaat, artisjokken. Geserveerd met gebakken paddenstoelen
€ 14,00
Proeverij van verschillende kazen, vleeswaren en vissoorten.
Eilander lamsvlees
Wisselende gerechten van eilander lamsvlees: vraag de
bediening!
€ 17,00
Geserveerd met brood, kruidenboter, pesto, tapenade en olijven. (2 à 3 personen)
Goed wijntje erbij? Proeverij met een fles chardonnay of merlot.
Beter wijntje erbij? Proeverij met een fles sauvignon blanc of cabernet sauvignon.
Beste wijntje erbij? Proeverij met een fles rioja of gruner veltliner.
Last van een allergie of intolerantie? Meld het de bediening en vraag naar de mogelijkheden. 0519 - 53 13 73 - www.toxbar.nl - Schiermonnikoog
7,00
€ 6,00 € 4,00
kinderijsje
€ 10,00
Quiche
€ 7,00
Kindermenu
Vraag de bediening!
Tox–hap van de week
€ 12,50
kindergerechten
Alle hoofdgerechten worden geserveerd met krulfrites en salade. Liever normale frites? Meld het de bediening!
Tox burger
€ 12,50
met een soja-sesamdressing
Vegetarisch
hoofdgerechten
€ 12,50
0519 - 53 13 73 - www.toxbar.nl - Schiermonnikoog
€ 2,00
€ 20,00 € 35,00 € 40,00 € 45,00
Mees Toxopeus was van 1917 tot 1950 schipper in dienst van de Koninklijke Noord- en Zuidhollandsche Reddingsmaatschappij (NZHRM). Na vele tochten op reddingsboten C.A. den Tex en Hilda opperde Toxopeus het idee motorreddingboten zelfrichtend te maken en zo werd in 1927 de Insulinde geboren, waarop hij tot het einde van zijn redderbestaan gevaren heeft. Een schaalmodel van deze eerste zelfrichtende motorboot van de NZHRM staat in het eetcafé van de Tox Bar. En trots als de Tox op haar naamgever is, prijkt naast de haard, boven de loungebank, een schilderij van Mees Toxopeus, broertje Klaas en diens zoon Jannes: allen schipper van de Insulinde.
Volgens tellingen wist Toxopeus - de ‘mensenredder van de Waddenzee’ - 285 noodlijdenden aan wal te brengen. Hij heeft voor zijn moedige gedrag een groot aantal onderscheidingen en medailles van zowel binnen- als buitenlandse instellingen en regeringen mogen ontvangen. Toxopeus werd onder meer benoemd tot ridder in de Orde van OranjeNassau en geroemd om zijn verzetswerk tijdens de Tweede Wereldoorlog. De laatste jaren van zijn leven woonde Mees ‘Tox’ op Schiermonnikoog, waar hij op 28 februari 1974 op 87-jarige leeftijd overleed. Met een laatste reis per reddingsboot werd Toxopeus naar de vaste wal gebracht om op de algemene begraafplaats in Delfzijl begraven te worden.
Koffie volgens Peeze:
‘Samen met de Tox Bar verder kijken dan de rand van het koffiekopje’.
Column Las een aantal weken geleden dat de Tox Bar zou worden heropend. Grote schrik. Dit betekende dus dat de Tox een tijdje gesloten was. Aan een heropening gaat immers altijd eerst een sluiting vooraf. Paniek! Wie wisten ervan en waarom is in het hele land niet de noodtoestand uitgeroepen? Schier zonder Tox!!! Code rood en iedereen binnen blijven. Gelukkig is het dus aardig onopgemerkt gebleven en brak nergens paniek uit. En inmiddels is 'ie weer open en is Schier weer zoals Schier moet zijn. Schiermonnikoog, waar ik vanaf m'n derde jaar rondhuppelde. Schepje in de ene hand, ijsco in de andere. Kilometers wandelen met pa en ma. Heerlijk. Eiland zonder zorgen. Tot de jaren dat je naar de puberteit groeide en je steeds dichter bij de grootste uitdaging van het eiland kwam; hoe kom ik zo snel mogelijk de Tox Bar binnen. Mijn oudere broer mocht al en beschreef de Tox als ware het een mythische tempel. 'Bertje jongen, wat je daar meemaakt is niet te beschrijven.' Ik was natuurlijk stikjaloers maar moest simpelweg wachten op het verstrijken der jaren. Met een beetje op m'n tenen staan en het opzetten van een wat zwaardere stem betrad ik het Walhalla op toch iets te vroege leeftijd. En ik vond het nou niet meteen het door mijn broer beloofde paradijs van glitter, glamour en honderden mooie vrouwen. Leek eigenlijk meer op een opslagloods voor spoorbielzen waarin een meneer plaatjes stond te draaien op apparatuur uit de voormalige DDR. Maarrrr.. ik was binnen. En m'n eerste sneeuwwitje (Seven Up met een klein drupje bier) smaakte heerlijk. De wereld was veroverd en Schier had van mij een kerel gemaakt. Vervolgens is veel van mijn verdiende vakantiegeld samen met mij in de Tox blijven hangen. Sterker, als de oude muntjes nog geldig zouden zijn zou ik er een aardig feestje kunnen geven. En nu dus weer heropend!!! Goed nieuws. Het is een instituut. Waar vind je nog een tent waar zowel ouders als hun kinderen door elkaar dansen? Ik zal blijven komen en de dansvloer pas verlaten als mijn zoon zich begint te schamen voor de overdreven danspassen van z'n vader. Nogmaals, geen paniek!! De Tox is mooier dan ooit en gewoon weer open. Welkom en wel komen!! Bert Visscher
Lytje Tox
Hoe goed ken jij Schiermonnikoog? Zoek de antwoorden op deze vragen en lever ze in bij de Tox Bar.Wie weet win jij wel je eerste Tox Bar shotje.
f (het illemsho W t e h p van no rp) zijn te kake o o d r g t e e D in h neer midden en wan t r o o s grasveld an welk 1 een walvis. Vhij gevangen? r is en waa Zoek op het strand 5 3 verschillende schelpen en breng ze mee naar de Tox Bar.
5
In de polder komen verschillende weidevogels voor. Zoek uit (of gok) welke Nederlandse naam bij de eilander vogelnamen past:
Leeuw
Liêp Schries Tjieuwt
Kievit Tureluur Scholekster Grutto
2
Wat is het verschil tussen de rode en witte vuurtoren op het eiland?
4
Op het wad liggen veel torentjes van modder. Het is net alsof iemand een tube (bruine) tandpasta heeft leeggeknepen. Wat zijn het? a. Het is poep van de wadpier. b. Het komt doordat een jonge krab zich heeft ingegraven in de modder. c. Tijdens hoogwater maken de golven en de stroming deze modderhoopjes. d. Het is het huisje van de modderkokerworm. Welke kleur h 6 vlaeeft de eilandeen r g en in we volgor lke de?
Bonus oiste jouw mo is t a W iland p het e plekje o rom? en waa
De woorden hieronder zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar overlappen. Zoek ze op en streep ze af. De overgebleven letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.
6
7
bunkers verschillende n e g lig n e in In de du . Wie heeft nkermuseum bu t e h s lf e en z waarom? gebouwd en rs e k n bu de
Voor zeelieden is het heel bela ngrijk te weten waar de wind vandaan komt. Uit welke richting waait de wind vandaag? Tip! Ga op de Waddendijk sta an en kijk naar het dorp; het noorden. In je rug ligt het zuiden, links is het westen en rechts het oosten. Zuid Zuidwest West Noordwest Noord Noordoost Oost Zuidoost.
APPELTAART BARKRUK BIER BOOT COCKTAILS COLA DANSVLOER DRINKEN DIJK EILAND FIETS KAMPVUUR KINDERMENU KROKET KWALLEN MEES RANJA REEWEG SCHELPENPAD STRAND TERRAS TOXBURGER UITJE WELKOM
E T K K A M P V U U R D
M C R W E L K O M D A T
E O O A D G B N E N E J
E C K L A N E O S A S E
© www.puzzelpro.nl
S K E L A T E V O R K E
A T T E A J L K R T U I
R A E N T O N E N S R L
R I B I E R E A P I K A
E L U R F W E F R P R N
T S C H E L P E N P A D
L R E G R U B X O T B IJ
K E U N E M R E D N I K
Schipper Mees Toxopeus vertelt Ik moet eerlijk zeggen dat ik een beetje bang ben nu ik met mijn laarzen aan het wad op stap. Al honderden keren ben ik naar de mosselbank gelopen om een maaltje schelpen bij elkaar te rapen, zelfs tijdens stormige nachten. Vandaag is een warme zomerdag en het kalme briesje brengt nog niet eens de haren van mijn baard in beweging. Maar er zijn de laatste tijd rare dingen gebeurd... Laatst nog zijn er drie jongens verdwenen toen zij in het geultje krabben gingen vangen. Eén hebben ze vanmorgen teruggevonden aan de voet van de dijk. Verdronken. De andere twee zijn nog spoorloos. En drie weken geleden is Rinse Takema, een boom van een kerel, naar zijn bootje gelopen dat hij had laten droogvallen op het wad. Pas een week later zagen ze hem weer terug, dwalend over de kwelder zonder een woord te zeggen. De man kan alleen nog maar huilen. Er is iets vreemds aan de hand, maar wat?! Stiekem ben ik wel een beetje nieuwsgierig, dus laat ik eens gaan kijken bij het geultje waar de gekke verhalen over rondgaan.
Kleurplaat
Oké, ik moet rustig blijven. “Ik vind u juist heel bijzonder”, probeer ik aarzelend de schade te beperken. “Bijzonder lelijk bedoel je zeker!”, krijst ze waarbij haar mond vol rotte tanden zichtbaar is. “Iedereen vindt wadmeerminnen lelijk. Maar genoeg gekletst nu, meekomen!” Haar worstdikke vingers grijpen mijn enkels vast en hoewel ik toch echt geen slappeling ben, sleurt ze me mee de geul in. Steeds dieper het water in… Alles lijkt normaal. Of nee, wat beweegt daar in het water? Het lijkt een enorme vis, met glimmende schubben en een staart. Oe, ze kijkt naar me. Het is, het is een zeemeermin! Maar op de plaatjes lijken ze toch veel mooier… Haar haren zitten vol slijmerige kwallen en op haar armen, rug en buik groeien dikke zeepokken. “Goedenavond mevrouw”, begin ik aarzelend. “Wat sta je nou te kijken! ”, schreeuwt het wezen onvriendelijk terug. “Ik zie je wel denken, mannetje. Zeemeerminnen zijn altijd mooi, maar deze is moddervet en stinkt naar bedorven vis. Dat dacht je toch?! Maar wat had je dan verwacht in deze stinkende wadblubber?”
Mees blijkt een echte held en een paar dagen later zien de mensen hem gewoon weer op het bankje voor zijn huis tegenover de Tox Bar zitten. Maar gek genoeg weet hij helemaal niet meer wat hem is overkomen. Kan jij bedenken wat zich op het wad heeft afgespeeld? Het mooiste 'afmaakverhaal' krijgt een mooi plekje in de Tox Bar!
eten
drinken
dansen Dansen
Al 40 jaar zijn de discoavonden in de Tox Bar legendarisch, en dat houden we zo! Voor iedereen die jong is - of zich zo voelt - is er een plekje in de enige echte discotheek van Schiermonnikoog. Waar is dat feestje? Hier is dat feestje!
Eten
Van borrelhap tot burger, van gebak tot gebakken vis, lunch of diner, de Tox Bar heeft het! Easy does it. Dat is het principe van eten bij de Tox Bar. Gewoon lekker eten zonder al te veel gekheid, maar wel voor een idioot lage prijs. Wil jij weten of er ook iets lekkers voor jou tussen zit? Kijk dan op de menukaart binnen in deze Toxkrant.
Drinken
Barman, vul de glazen! Drinken in de Tox Bar is elke dag een feestje. Elke dag staan onze barmannen en -vrouwen voor je klaar. Een cappuccino op het zonovergoten terras, een aperitiefje in de loungehoek, een heerlijk glas wijn bij de gashaard of lekker doorhalen aan de bar? Leef je uit in het gezelligste café van Schiermonnikoog!
(Kinder)disco, bedrijfsuitje of (trouw)receptie? Neem contact met ons op voor de mogelijkheden!
Zowel voor de lunch als het diner is reserveren in ons eetcafé mogelijk. Voor groepen doen wij graag menusuggesties. Meer info? Mail of bel ons, wij vertellen graag meer.
Voor openingstijden en overige info:
www.toxbar.nl facebook.com/toxbar
@detoxbar
r o o v k o ar ! O B e Tox andis rch e m
Je vindt ons in het centrum van het dorp, naast het VVV-kantoor, Reeweg 7, 9166 PW Schiermonnikoog T: 0519-531373 - E:
[email protected] Colofon: Foto’s van Bauke Henstra, Douwe Homan, Eddie Bakker Redactie Esther Hagen Met speciale dank voor de bijdrage van Eric Augusteijn aan de Eilander Almanak, waaraan de teksten grotendeels ontleend zijn Lytje Tox met bijdrage van Cynthia Borras en Erik Jansen Opmaak Jeroen Groen www.hoezo14.nl
